Krótkie podsumowanie francuskich badań i uprawy trufli w XX wieku - obejmującezanikanie naturalnych siedlisk i powstawanie sztucznych plantacji - wraz z nazwiskami kluczowych badaczy i prac.
Przegląd (XX wiek → dziś)
Pod koniec XIX i na początku XX wieku "złoty wiek" francuskiej produkcji trufli przekraczał ~ 1000 ton rocznie; ponad połowa francuskich departamentów była głównymi producentami. Po I wojnie światowej zmiany społeczno-gospodarcze (wyludnienie wsi, spadek wypasu, zamykanie lasów, mechanizacja rolnictwa) spowodowały drastyczny spadek naturalnej produkcji.
Od końca lat 60-tych XX wieku francuscy (i włoscy) badacze opracowali techniki kontrolowanej mikoryzacji: zaszczepianie sadzonek drzew zarodnikami/myceliami Tuber w celu wyprodukowania "sadzonek trufli". Od lat siedemdziesiątych XX wieku produkcja i handel tymi sadzonkami na dużą skalę zapoczątkowały nowoczesną hodowlę trufli.
W latach 1980-2000 plantacje znacznie się rozwinęły (dzięki nawadnianiu, przygotowaniu gleby, zarządzaniu brulionem, technikom rozmieszczania rzędów). Obecnie 80-90% produkcji francuskiej czarnej trufli (Tuber melanosporum) pochodzi z plantacji, podczas gdy dzikie zbiory stanowią jedynie mniejszość.
Siedliska naturalne a plantacje
Zmniejszające się dzikie siedliska (śródziemnomorskie mozaiki dębów wapiennych): W ciągu XX wieku siedliska te skurczyły się i stały się bardziej zamknięte (utrata wypasu i zagajników), zmniejszając owocowanie T. melanosporum. Liczne badania donoszą o 10-50-krotnym spadku naturalnych plonów w porównaniu z ~ 1900 rokiem.
Plantacje: Od lat 70. certyfikowane sadzonki trufli stały się podstawą nowoczesnych plantacji. Według INRAE około 90% francuskiej produkcji czarnej trufli pochodzi obecnie z plantacji; niezależne badania podają również liczby powyżej 80%.
Kluczowi badacze i kamienie milowe
INRA/INRAE Clermont-Ferrand (1968→):
Jean (J.) Grente & Gérard Chevalier - pionierzy kontrolowanej mikoryzacji i technik plantacyjnych; przełomowe publikacje z lat 1973-1979 (Mushroom Science, applied mycorrhiza synthesis).
Gérard Chevalier (później z H. Frochot) - ekologia siedlisk, metody plantacji, podręczniki INRA.
Jacques Delmas - La truffe et sa culture (INRA, 1976/1983), wczesny podręcznik nowoczesnej hodowli trufli.
Sieci regionalne (1980-2000):
Pierre Sourzat (Lot) z Jean-Marc Olivier & Jean-Claude Savignac - ocena plantacji, praktyczne podręczniki(Truffe et trufficulture, Fanlac, 2003).
Ekologia i klimat (2000→):
François Le Tacon - Les truffes. Biologie, écologie et domestication (monografia) oraz prace metodologiczne (np. techniki "odławiania" w celu kierowania owocowaniem).
Claude Murat et al. - zmienność klimatu i dane rynkowe, wyjaśniające roczne wahania plonów.
Badania nad wilgotnością i temperaturą gleby jako kluczowymi zmiennymi w tworzeniu się korpusu owocu (Coquelin-Torre-Del-Négro, 2007).
Regionalna oś czasu (XX wiek - początek XXI wieku) przedstawiająca kluczowe wydarzenia w badaniach i uprawie trufli we Francji:
Périgord (Dordogne, Corrèze)
Koniec XIX - początek XX w.: Wiodący region truflowy; kilkaset ton rocznie.
1920-1960: Spadek w miarę zamykania spontanicznych gajów dębowych.
1980s: Pierwsze nowoczesne plantacje założone przez spółdzielnie.
2000-2020: Region sprzedawany głównie jako marka gastronomiczna (targi trufli w Sarlat), produkcja głównie z plantacji.
Vaucluse - Prowansja (Carpentras, Richerenches)
~1900: Główny rynek trufli w Carpentras.
1920-1960: Zbiory spadły o połowę wraz z zamknięciem drzewostanów dębowych.
1970s: Richerenches staje się największym na świecie rynkiem trufli; pierwsze próby plantacji.
Lata dziewięćdziesiąte - dziś: W Vaucluse znajduje się duża część plantacji (nawadnianych, zmechanizowanych).
Drôme - Rodan-Alpy
1920-1950: Spadek liczby spontanicznych stanowisk trufli.
1968-1975: INRA (Clermont-Ferrand/Rhône-Alpes) plantacje doświadczalne; pierwsze certyfikowane zaszczepione sadzonki.
1980-2000: Drôme i Ardèche stają się centrami ekspansji plantacji.
2010→: Sieci regionalne (CRA-Rhône Alpes) badają wpływ zmian klimatu.
Lot - Sud-Ouest
~1900: Symboliczny region truflowy, ale znaczny spadek w połowie XX wieku.
1970s: Utworzenie stacji doświadczalnych w pobliżu Souillac.
1980-2000: Pierre Sourzat (Cahors, następnie stacja Souillac) prowadzi badania praktyczne.
2003: Publikacja Truffe et trufficulture (Sourzat-Olivier-Savignac).
2010→: Lot jako "modelowy region" do szkolenia i demonstracji plantacji.
Krajowy / INRAE (Clermont-Ferrand, Nancy)
1968: Rozpoczęcie programu udomowienia trufli INRA (Grente, Chevalier).
1970-1975: Pierwsze certyfikowane sadzonki trufli.
1980-1990: Masowe rozprzestrzenianie się plantacji; badania nad utrzymaniem brulionów.
2000→: Le Tacon, Murat: ekologia, klimat, genetyka.
2010-2020: Plantacje dostarczają 80-90% francuskich trufli.
Kluczowe prace (wybór)
Delmas, J. La truffe et sa culture. INRA, 1976/1983. (podręcznik).
Chevalier, G. - Grente, J. (1979 itd.) - kontrolowana inokulacja i techniki plantacji (Mushroom Science, raporty INRA).
Chevalier, G. - Frochot, H. La maîtrise de la culture de la truffe (podręcznik INRA).
Sourzat, P.; Olivier, J-M.; Savignac, J-C. Truffe et trufficulture. Fanlac, 2003. (praktyczny przewodnik).
Le Tacon, F. Les truffes. Biologie, écologie et domestication (AgroParisTech).
Chevalier (1987) - przegląd badań francuskich; Historia udomowienia (Ruralia, 2004).
